<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Μάχη του Οφλίμου

χρόνος:

622

Αύγουστος 622
Βυζαντινή νίκη χάρη στους έξυπνους ελιγμούς του Ηρακλείου ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Σασσανίδες Πέρσες
τοποθεσία:
Κοντά στο (άγνωστο) βουνό Όφλιμος, στην κοιλάδα του ποταμού Λύκου στην ορεινή περιοχή της επαρχίας Τοκάτ στον Ανατολικό Πόντο
 ακρίβεια θέσης: ●●●●
τύπος μάχης:
Ορεινή Μάχη
πόλεμος:
Περσικοί Πόλεμοι
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Ηράκλειος) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Αυτοκράτωρ Ηράκλειος Στρατηγός Σαρβαραζάς
Δυνάμεις:
Απώλειες:

Ιστορικό πλαίσιο:
Από το 602 που ο Φωκάς ανέβηκε στο θρόνο σκοτώνοντας τον Μαυρίκιο, που ήταν ο ευεργέτης του βασιλιά της Περσίας Χοσρόη Β΄, το Βυζάντιο βρισκόταν σε πόλεμο με τους Σασσανίδες Πέρσες. Ακόμα και τα πρώτα χρόνια μετά την ενθρόνιση του Ηρακλείου, οι Πέρσες είχαν πολλές θεαματικές επιτυχίες και εδαφικά κέρδη με αποκορύφωμα την κατάληψη της Δαμασκού, της Αντιόχειας (613), των Ιεροσολύμων (614) και της Αλεξάνδρειας (619). Το 617 (;) είχαν φτάσει μέχρι τη Χαλκηδόνα, στην ασιατική ακτή του Βοσπόρου.
Ο Ηράκλειος είχε βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση. Προσπάθησε να διαπραγματευθεί με τον Χοσρόη, αλλά ο αντίπαλος έχοντας σαρωτική υπεροχή δεν είχε κανένα λόγο να συμβιβαστεί σε διπλωματική λύση. Ο Ηράκλειος είχε σκεφτεί σοβαρά είτε να μεταφέρει την πρωτεύουσα στην Καρχηδόνα είτε να παραδοθεί στους Πέρσες και να γίνει υποτελής τους.
Τελικά επέλεξε να κάνει μια τελευταία προσπάθεια αντεπίθεσης. Εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής δυσπραγίας (λόγω της απώλειας πλουτοπαραγωγικών περιοχών), για τη χρηματοδότηση της εκστρατείας χρειάστηκε να εκποιηθούν και να λιώσουν στο χυτήριο αυτοκρατορικοί θησαυροί και πολύτιμα εκκλησιαστικά σκεύη που παραχώρησε η εκκλησία.

Στις 5 Απριλίου 622, ο Ηράκλειος αναχώρησε από την Κωνσταντινούπολη εμπιστευόμενος την Πόλη στους Πατριάρχη Σέργιο και στον μάγιστρο Βώνο. Έπλευσε μέχρι τη Βιθυνία και κατόπιν βάδισε προς το εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Είχε μαζί του τάγματα του τακτικού στρατού όπως οι Οπτιμάτοι και οι Βουκελάτοι, αλλά και ξένους όπως Γερμανούς, Αρμενίους, Σλάβους, Ούννους, ακόμα και Βέρβερους που τους είχε φέρει μαζί του από την Αφρική. Συγχρόνως περιμάζευε τα αποδέλοιπα του στρατού που είχαν μείνει στη Μικρά Ασία. Πέρασε το καλοκαίρι στον Πόντο προωθούμενος αργά προς τα ανατολικά εκπαιδεύοντας στην πορεία τον στρατό του.
Η εκστρατεία είχε λάβει χαρακτήρα ιερού πολέμου. Κάποιοι ξένοι ιστορικοί φτάνουν στο σημείο να τη χαρακτηρίσουν σαν την πρώτη αληθινή σταυροφορία, δεδομένου ότι πρωταρχικός στόχος ήταν ανάκτηση του Τιμίου Σταυρού που οι Πέρσες είχαν αρπάξει από τα Ιεροσόλυμα.
Οι λόγοι που Ηράκλειος επέλεξε να κινηθεί σε εκείνη την περιοχή δεν είναι σαφείς. Ένας λόγος μάλλον ήταν ότι δεν αισθανόταν ακόμα έτοιμος για κατά μέτωπον αντιπαράθεση με τους Πέρσες. Ο άλλος λόγος ήταν ότι ήθελε να υπερκεράσει τους Πέρσες και να εισχωρήσει βαθιά στη δική τους περιοχή μέσω Αρμενίας. Κάτι ανάλογο είχε κάνει ο στρατηγός του Φιλιππικός όταν οι Πέρσες είχαν φτάσει στη Χαλκηδόνα, όταν αντί να τους επιτεθεί εκεί, επιτέθηκε στα μετόπισθεν. Η εκστρατεία τον Πόντο δεν ήταν αναμενόμενη κίνηση και οι Πέρσες αιφνιδιάστηκαν. Και παρόλο που φαινόταν παρακινδυνευμένο και αδικαιολόγητα μπερδεμένο σχέδιο, αποδείχτηκε πετυχημένο.

Ο Πέρσης στρατηγός Σαρβαραζάς(1) κινήθηκε προς Βορράν για να το ανακόψει. Για ένα μεγάλο διάστημα οι δύο στρατοί κινούνταν πολύ κοντά χωρίς να βρίσκονται. Ο Σαρβαραζάς κατάφερε να μπλοκάρει έγκαιρα τις διαβάσεις προς την ανατολή, αλλά ο Ηράκλειος με επιδέξιους ελιγμούς κατάφερε να φέρει τις δυνάμεις του στα μετόπισθεν των Περσών, οι οποίοι το συνειδητοποίησαν δυο εβδομάδες αργότερα.

Η Μάχη:
Όφλιμος
Ο στρατηγός των Περσών Σαρβαραζάς επιχείρησε μια νυκτερινή επίθεση, την οποία ακύρωσε μια έκλειψη σελήνης που θεωρήθηκε εξαιρετικός οιωνός από τους Βυζαντινούς. Ο Ηράκλειος κράτησε τις θέσεις του στο ύψωμα Όφλιμος(2) της ανατολικής Βιθυνίας, στην κοιλάδα του Λύκου ποταμού. Αμφότεροι οι αντίπαλοι απέφευγαν τη μάχη. Ειδικά οι Πέρσες δεν ήθελαν να εμπλακούν με τον Βυζαντινό στρατό να έχει πλεονεκτική θέση στο ύψωμα.
Μετά αρκετές μέρες αναμονής και ελιγμών, οι ανιχνευτές των Βυζαντινών αντιλήφθηκαν ότι το Περσικό στράτευμα παρακολουθούσε τις κινήσεις τους και προετοίμαζαν ενέδρα. Τότε σε μια προσεκτικά σχεδιασμένη επιχείρηση, οι Βυζαντινοί προσποιήθηκαν υποχώρηση. Οι Πέρσες εγκατέλειψαν τις αμυντικές τους θέσεις και έσπευσαν να κυνηγήσουν τον διαφεύγοντα εχθρό. Τη χρονική εκείνη στιγμή δέχτηκαν την επίθεση του τάγματος των Οπτιμάτων και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν υφιστάμενοι μια απρόσμενη ήττα.

Επακόλουθα:
Η νίκη δεν ήταν συντριπτική και δεν υπήρξαν μεγάλες απώλειες, εκατέρωθεν. Όμως έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ανύψωση του ηθικού των Βυζαντινών.
Μετά τη μάχη, και λόγω χειμώνα, οι Πέρσες αποσύρθηκαν από την περιοχή. Ο Ηράκλειος που είχε να χειριστεί και το πρόβλημα με τους Αβάρους αναχώρησε για την Κων/πολη και άφησε τον στρατό να ξεχειμωνιάσει στον Πόντο.
Το μεγάλο κέρδος αυτής της πρώτης εκστρατείας ήταν ότι ο Ηράκλειος στο τέλος του 622 βρέθηκε από το πουθενά να έχει έναν αξιόμαχο στρατό.

 Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη

Παρατηρήσεις:
  1. Ο Σαρβαραζάς ή Σαχρμπαράζ ή Σαρβάρος ήταν μεγάλος Πέρσης στρατηγός στο οποίο οφείλονται οι περισσότερες περσικές επιτυχίες του πολέμου 602-628. «Σαχρμπαράζ» είναι βασικά τίλος που σημαίνει «κάπρος του θρόνου» (ο κάπρος ήταν ιερό ζώο). Ταυτίζεται με τον Φαρουχάν, που από κάποιους ιστορικούς θεωρείται διαφορετικό πρόσωπο. Το 629, μετά την ήττα, στασίασε και έγινε για 40 μέρες βασιλιάς της Περσίας.
  2. Οι Βυζαντινοί ιστορικοί δίνουν συγκεχυμένες πληροφορίες για τη θέση της μάχης. Το όρος Όφλιμος αναφέρεται και από τον Στράβωνα και με βάση τις δικές του περιγραφές τοποθετείται στην κοιλάδα του Λύκου. Πάντως το σημείο δεν είναι πολύ βέβαιο ενώ και το όνομα μπορεί να ήταν διαφορετικό: Ωφέλιμος ή Ομφέλιμος.