<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Μάχη του Βαφέως

χρόνος:

1302

27 Ιουλίου 1302
Πρώτη νίκη των Οθωμανών επί ενός Βυζαντινού (μισθοφορικού) στρατού ★ ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Οθωμανοί Τούρκοι
τοποθεσία:
Λίγο πιο ανατολικά από τη Νικομήδεια, το σημερινό Izmit στη ΒΔ Μικρά Ασία
 ακρίβεια θέσης: ●●●●
τύπος μάχης:
Μάχη εκ Παρατάξεως
πόλεμος:
Πόλεμοι εναντίον των Οθωμανών Τούρκων
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγος) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Γεώργιος Μουζάλων Οσμάν Α’
Δυνάμεις: 2.000 5.000
Απώλειες:

Ιστορικό πλαίσιο:
Η αποδυνάμωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και τα σοβαρότατα προβλήματα που είχαν οι Σελτζούκοι στα ανατολικά με τους Μαμελούκους και κυρίως τους Μογγόλους, ήταν οι βασικοί παράγοντες που βοήθησαν στην άνοδο των διαφόρων τουρκικών Μπεηλικίων στη Μικρά Ασία, που εξελίχθηκαν σε κάτι που έμοιαζε με ανεξάρτητα κρατίδια και πριγκιπάτα.
Ένα από αυτά τα Μπεηλίκια ήταν το Σογούτ, που ιδρύθηκε από τον Ερτογκρούλ στην κοιλάδα του ποταμού Σαγγαρίου περί το 1275. Όταν ο Ερτογκρούλ πέθανε το 1281, τον διαδέχτηκε ο γιος του Οσμάν (ή Οθμάν) ο οποίος τις επόμενες δύο δεκαετίες εξαπέλυσε μια σειρά επιδρομών στη βυζαντινή Βιθυνία, εκμεταλλευόμενος το κενό εξουσίας εκεί.
Το 1299, ο Οσμάν Α’ αυτοανακηρύχθηκε ανεξάρτητος ηγεμόνας. Το γεγονός αυτό θεωρείται η απαρχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Το νέο δυναμικό σουλτανάτο προσείλκυσε και ενσωμάτωσε κατάλοιπα από τους Σελτζούκους και άλλα μουσουλμανικά κρατίδια. Μέχρι το 1301, οι Οθωμανοί δυνάμωσαν τόσο που έφτασαν να πολιορκούν τη Νίκαια, την πρώην αυτοκρατορική πρωτεύουσα και να παρενοχλούν την Προύσσα. Οι Τουρκικές επιδρομές απειλούσαν επίσης το λιμάνι της Νικομήδειας(1) με πείνα, καθώς λυμαίνονταν την ύπαιθρο εμποδίζοντας τη συλλογή συγκομιδής (επιπλέον εκείνη την εποχή υπήρχε λιμός στην αυτοκρατορία, για διαφόρους άλλους λόγους).
Για να αντιμετωπίσει αυτήν την απειλή, την άνοιξη του 1302, ο γιος του αυτοκράτορα Ανδρόνικου Β’ και συν-Αυτοκράτορας Μιχαήλ Θ’ (βασ. 1294 – 1320) εξεστράτευσε προς νότο φθάνοντας μέχρι τη Μαγνησία του Μαιάνδρου (κοντά στην Έφεσο, νότια της Σμύρνης).
Οι Τούρκοι, φοβούμενοι το μεγάλο, σχετικά, βυζαντινό στράτευμα, απέφευγαν να δώσουν μάχη. Ο Μιχαήλ επιδίωξε τη σύγκρουση μαζί τους, όμως δεν τα κατάφερε καθώς οι στρατηγοί του αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων. Οι Τούρκοι διαπιστώνοντας την ανικανότητα στη διοίκηση των Βυζαντινών, αναθάρρησαν και επανέλαβαν τις επιδρομές, εγκλωβίζοντας τον Μιχαήλ στη Μαγνησία. Έτσι το στράτευμά του διαλύθηκε χωρίς μάχη, καθώς οι ντόπιοι στρατιώτες έφυγαν για να υπερασπίσουν τα σπίτια τους, όπως έκαναν και οι Αλανοί μισθοφόροι για τις οικογένειές τους στη Θράκη.
Ο Μιχαήλ αναγκάσθηκε να αποχωρήσει άπραγος μέσω θαλάσσης, ακολουθούμενος από ένα ακόμη κύμα προσφύγων.

Η Μάχη:
Βαφεύς
Οσμάν Α’
Ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος έστειλε ξανά μια Βυζαντινή δύναμη 2.000 ανδρών για να περιορίσει τους Τούρκους. Οι μισοί σε αυτό το στράτευμα ήταν πρόσφατα στρατολογηθέντες Αλανοί μισθοφόροι. Διοικητής ήταν ο Μέγας Εταιρειάρχης Γεώργιος Μουζάλων.
Στην πεδιάδα του «Βαφέως» (κάπου ανατολικά από τη Νικομήδεια, σε μικρή απόσταση) την 27η Ιουλίου 1302, οι Βυζαντινοί συνάντησαν ένα Τουρκικό στράτευμα, με περίπου 5.000 ελαφρούς ιππείς υπό τον ίδιο τον Οσμάν, αποτελούμενο τόσο από δικούς του στρατιώτες όσο και από άλλες συμμαχικές Τουρκικές φυλές της Παφλαγονίας και της περιοχής του Μαιάνδρου ποταμού.
Το Τουρκικό ιππικό έκανε έφοδο κατά των Βυζαντινών, ενώ το Αλανικό απόσπασμα έμεινε για κάποιο περίεργο λόγο αμέτοχο στη μάχη. Οι Τούρκοι διέσπασαν το Βυζαντινό μέτωπο, αναγκάζοντας τον Μουζάλονα να συμπτυχθεί στη Νικομήδεια υπό την κάλυψη της Αλανικής δύναμης. Οι Τούρκοι προωθήθηκαν μέχρι την Ασιατική ακτή του Βοσπόρου, αλλά δεν κατέλαβαν τη Νικομήδεια.

Αξιοσημείωτα:
Μετά από αυτή την αποτυχία, απογοητευμένος από το χαμηλό επίπεδο του στρατού του, ο Μιχαήλ Θ’ αποφάσισε να μισθώσει την Καταλανική Εταιρεία για να πολεμήσει τους Τούρκους. Αποδείχθηκε κάκιστη ιδέα.

Επακόλουθα:
Ήταν μια μικρή μάχη με δραματικές προεκτάσεις. Οι Βυζαντινοί έχασαν τον έλεγχο της υπαίθρου της Βιθυνίας, αποσυρόμενοι στα οχυρά τους, τα οποία απομονωμένα έπεφταν ένα-ένα. Η ήττα πυροδότησε μια μαζική έξοδο του χριστιανικού πληθυσμού από την περιοχή (που ήδη λόγω των επιθέσεων των Τουρκομάνων ήταν πολύ πιο αραιοκατοικημένη από το παρελθόν) και επιτάχυνε το τέλος της Βυζαντινής παρουσίας στη Μικρά Ασία.

Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά: Δημοσθένης Λαμπρινάκης

Παρατηρήσεις:
  1. Η Νικομήδεια (σημερινό Ιζμίτ) ήταν πόλη της αρχαίας Βιθυνίας, στη Μικρά Ασία, στον μυχό του ομώνυμου και πολύ καλά προφυλαγμένου κόλπου, 100χλμ. ανατολικά της Κωνσταντινούπολης. Στην θέση της πόλης ιδρύθηκε κατά τον δεύτερο ελληνικό αποικισμό, το 712 π.Χ., από Μεγαρείς μαζί με Αθηναίους μια αποικία με το όνομα Όλβια, η οποία από τον 4ο αιώνα και μετά ήταν γνωστή ως Αστακός.
    Καταστράφηκε τον 3ο αι. π.Χ. από τον Λυσίμαχο και επανιδρύθηκε το 264 π.Χ. (η το 262 π.Χ.) από τον Νικομήδη Α΄ που την ονόμασε Νικομήδεια και την έκανε πρωτεύουσα της Βιθυνίας.