<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Μάχη της Καλαβρύης

(Καλαυρή)
χρόνος:

1079

Νίκη των αυτοκρατορικών δυνάμεων υπό τον Αλέξιο Κομνηνό ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Βυζαντινοί (Εμφύλιος)
τοποθεσία:
Στον ποταμό Αλμυρό, στην Ανατολική Θράκη, κοντά στο σημερινό Yolçatı, BA από την Ηράκλεια (Marmara Ereglisi)
 ακρίβεια θέσης: ●●●●
τύπος μάχης:
Μάχη εκ Παρατάξεως
πόλεμος:
Στάσεις και Εξεγέρσεις
σύγχρονη χώρα:
Τουρκία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Νικηφόρος Γ’ Βοτανειάτης) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Στρατηγός Αλέξιος Κομνηνός Νικηφόρος Βρυέννιος
Δυνάμεις: 5.500-6.500 12.000
Απώλειες: Μεγάλες Μεγάλες

Ιστορικό πλαίσιο:
Μετά την οδυνηρή ήττα στη μάχη του Μαντζικέρτ το 1071 από τους Σελτζούκους Τούρκους και την εκθρόνιση του Ρωμανού Δ’, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία βίωσε μια δεκαετία σχεδόν συνεχούς εσωτερικής αναταραχής και στάσεων. Οι συνεχείς πόλεμοι αποδυνάμωσαν τα στρατεύματα της Αυτοκρατορίας, ερήμωσαν τη Μικρά Ασία και την άφησαν ανυπεράσπιστη.
Η διακυβέρνηση του Μιχαήλ Ζ’ Δούκα (βασ. 1071 – 1078) απέτυχε να διαχειριστεί αποτελεσματικά την κατάσταση και έχασε γρήγορα την υποστήριξη της στρατιωτικής αριστοκρατίας. Ένας από εκείνους που στασίασαν εναντίον του ήταν ο Νικηφόρος Βρυέννιος, ο οποίος βάδισε εναντίον της Κωνσταντινούπολης, με την προσδοκία ότι θα του παραδινόταν αμέσως, όμως η λεηλασία των προαστίων της από τους στρατιώτες του εξαγρίωσε τους κατοίκους της πρωτεύουσας και αναγκάστηκε να υποχωρήσει.
Την ίδια εποχή, ένας άλλος στασιαστής, ο Νικηφόρος Βοτανειάτης στάθηκε πιο τυχερός στη Μικρά Ασία και έγινε αυτοκράτορας. Ο Βρυέννιος συνέχισε τη στάση του και απειλούσε την Κωνσταντινούπολη. Μετά από τις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις, ο Βοτανειάτης έστειλε τον νεαρό στρατηγό Αλέξιο Κομνηνό με όσες δυνάμεις μπορούσε να συγκεντρώσει, για να τον αντιμετωπίσει.

Η Μάχη:
Καλαβρύη
Ο στρατός των στασιαστών αποτελούνταν από 12.000 έμπειρους στρατιώτες από τα συντάγματα των δυτικών επαρχιών, όπως επίσης και Φράγκους μισθοφόρους και ένα απόσπασμα Πετσενέγων. Οι δυνάμεις του Αλεξίου περιλάμβαναν 2.000 Τούρκους ιπποτοξότες, 2.000 Χωματηνούς(1) (από το φρούριο του Χώματος στην Ανατολία), μερικές εκατοντάδες Φράγκους ιππότες από την Ιταλία και το νεοσύστατο τάγμα των Αθανάτων(2). Είναι ξεκάθαρο ότι το στράτευμα του Αλεξίου ήταν μικρότερο και συγκριτικά πολύ άπειρο.

Οι δύο στρατοί συγκρούσθηκαν στην Καλαβρύη, επί του ποταμού Αλμυρού, στη Θράκη. Ο Αλέξιος Κομνηνός προσπάθησε να παγιδεύσει τον στρατό του Βρυέννιου. Η ενέδρα απέτυχε και τα κέρατα της παρατάξεώς του απωθήθηκαν προς τα πίσω από τους στασιαστές. Το αριστερό κέρας, ειδικά, κατέρρευσε. Ο ίδιος ο Αλέξιος μόλις και μετά βίας κατάφερε να διασπάσει τους αντιπάλους του με την προσωπική του ακολουθία, πέτυχε όμως να ανασυγκροτήσει τους σκόρπιους άνδρες του.
Στο μεταξύ, το αριστερό του άκρο υπερκεράσθηκε και δέχτηκε επίθεση στα μετόπισθεν από τους Πετσενέγους. Οι Χωματηνοί τότε έσπασαν και διέφυγαν και η τύχη του Αλεξίου φάνηκε να είναι προδιαγεγραμμένη. Σε αυτό το σημείο, όμως, οι Πετσενέγοι δεν εκμεταλλεύτηκαν την επιτυχία τους. Αντίθετα, γύρισαν πίσω κι άρχισαν να λεηλατούν το στρατόπεδο του συμμάχου τους Βρυέννιου. Αφού μάζεψαν όσα λάφυρα μπορούσαν, εγκατέλειψαν τη μάχη και απεχώρησαν.
Το στράτευμα του Βρυέννιου μετέπεσε σε σύγχυση και αταξία, διότι ενώ φαινόταν ότι είχε κερδίσει τη μάχη, οι Πετσενέγοι λεηλάτησαν το στρατόπεδό του. Ενισχυόμενος από Τούρκους μισθοφόρους, ο Αλέξιος έκανε πως υποχωρεί και παρέσυρε τα στρατεύματα του Βρυέννιου σε άλλη μια ενέδρα, η οποία αυτή τη φορά ήταν επιτυχής. Ο στρατός των στασιαστών εγκατέλειψε τις γραμμές του και κατανικήθηκε. Ο ίδιος ο Βρυέννιος πιάστηκε αιχμάλωτος.

Αξιοσημείωτα:
Η μάχη αυτή είναι μία από τις πιο γνωστές – σε λεπτομέρεια – μάχες του Μεσαίωνα, χάρη στην Άννα Κομνηνή (κόρη του Αλεξίου  Α’) και το ιστορικό έργο της «Αλεξιάδα».

Επακόλουθα:
Ήταν το τέλος της στάσης του Βρυέννιου, ο οποίος συνελήφθη και τυφλώθηκε. Αργότερα του δόθηκε χάρη και πήρε πίσω τους τίτλους και την περιουσία του. Ο Αλέξιος Κομνηνός κατέλαβε τον θρόνο ο ίδιος δυο χρόνια αργότερα, το 1081, μετά από στάση που υπεκίνησε η μητέρα του, η φοβερή Άννα Δαλασσηνή.

Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά: Δημοσθένης Λαμπρινάκης

Παρατηρήσεις:
  1. Το Φρούριο Χώμα ήταν στην κεντρική Ανατολία. Μετά το Μαντζικέρτ, έγινε ένα απομονωμένο βυζαντινό φυλάκιο που περιβαλλόταν από τουρκικό έδαφος. Οι σκληροτράχηλοι υπερασπιστές του, οι Χωματηνοί, συχνά συμμετείχαν στις εκστρατείες του Νικηφόρου Βοτανειάτη και του Αλεξίου Κομνηνού.
    Λόγω της στρατηγικής θέσης του, έγινε ένα σημαντικό ορμητήριο των Κομνηνών αυτοκρατόρων στις εκστρατείες τους για να απωθήσουν τους Τούρκους.
  2. Οι Αθάνατοι ήταν ένα από τα αυτοκρατορικά τάγματα. Τα μέλη του ήταν κυρίως αριστοκρατικής καταγωγής και αρχικά οργανώθηκαν ως τάγμα από τον Ιωάννη Τσιμισκή στο τέλος του 10ου αι. Επαναφορά του θεσμού των Αθανάτων γίνεται επί του Μιχαήλ Ζ', όταν ο στρατηγός του Μιχαήλ, Νικηφόρος, αναδιοργάνωσε το στρατό μετά την ήττα στο Μαντζικέρτ.