<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Πολιορκία της Θεσσαλονίκης (4)

χρόνος:

676-678

Σκληρή αλλά αποτυχημένη πολιορκία της Θεσσαλονίκης από τους Σλάβους που κράτησε 2 χρόνια ★ ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Σλάβοι
τοποθεσία:
Θεσσαλονίκη
 ακρίβεια θέσης: ●●●●●
τύπος μάχης:
Πολιορκία
πόλεμος:
Πόλεμοι εναντίον Αβάρων και Σλάβων
σύγχρονη χώρα:
Ελλάδα
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Κωνσταντίνος Δ') Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Άγνωστος Άγνωστος
Δυνάμεις:
Απώλειες:

Ιστορικό πλαίσιο:
Από τη δεκαετία του 580 οι Σλάβοι άρχισαν τη μετακίνησή τους στη Νότια Βαλκανική που συνοδευόταν από λεηλασίες και καταστροφές. Ήταν ένα γεγονός που έμεινε στην ιστορία ως η Κάθοδος των Σλάβων.
Η Θράκη και η Μακεδονία, αλλά σε μεγάλο βαθμό και η υπόλοιπη Ελλάδα είχαν ερημώσει από τις επιδρομές. Από τις λίγες πόλεις που είχαν αντισταθεί ήταν η Θεσσαλονίκη. Οι Σλάβοι την πολιόρκησαν αρκετές φορές χωρίς επιτυχία. Η τελευταία φορά ήταν το 617 όταν πολιόρκησαν την πόλη μαζί με τους Αβάρους, αλλά απέτυχαν και πάλι.
Όταν η μετεγκατάσταση των Σλάβων ολοκληρώθηκε, και μετά την αποδυνάμωση των Αβάρων που ήταν οι ισχυροί σύμμαχοί τους, επήλθε μια σχετική ειρήνευση, αλλά με τους Σλάβους να έχουν παγιώσει την παρουσία τους σε πολλές αυτόνομες περιοχές τις λεγόμενες «Σκλαβηνίες». Σε κάθε σκλαβηνία υπήρχε ένα ανεξάρτητο φύλο με έναν αρχηγό, τον «άρχοντα» ή «ρήγα» ή «έξαρχο». Όταν τα πράγματα ηρέμησαν, έφτασαν στο σημείο να πληρώνουν και φόρο υποτελείας στον αυτοκράτορα.

Η Θεσσαλονίκη τον 7ο αιώνα ήταν πια μια Βυζαντινή «νησίδα εν τω μέσω μιας Σλαβικής θάλασσας», ενώ παρέμενε η πιο σημαντική και πλούσια πόλη των Βαλκανίων.
Η περίοδος ειρήνης και συνύπαρξης με τους Σλάβους στη Μακεδονία έλαβε τέλος μετά από ένα περιστατικό που άλλαξε το σκηνικό:
Ο ηγεμόνας (ρήγας) των Ρυγχίνων Σλάβων Περβούνδος, ο οποίος βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, συνελήφθη από τον έπαρχο της πόλης μετά από καταγγελίες που έγιναν εναντίον του ότι έκανε σχέδια για κατάληψη της πόλης (εκ των υστέρων φάνηκε ότι οι καταγγελίες ήταν βάσιμες). Ό Περβούνδος οδηγήθηκε σιδηροδέσμιος στην Κωνσταντινούπολη όπου μετά από δύο απόπειρες να αποδράσει εκτελέστηκε το 674. Η εκτέλεση του Σλάβου ρήγα προκάλεσε την οργή των σλάβικων φυλών της Μακεδονίας.

Η κύρια πηγή από όπου αντλούμε τις σχετικές πληροφορίες είναι το Β΄  Βιβλίο Διηγήσεων των θαυμάτων του Αγίου Δημητρίου (έργο ανωνύμου περί το 680), που αποδίδει τη σωτηρία της Θεσσαλονίκης αποκλειστικά στην επέμβαση του προστάτη της πόλεως Αγίου Δημητρίου.

Η Μάχη:
Θεσσαλονίκη
Μωσαϊκό στον ναό Αγ.Δημητρίου με τον Άγιο
ανάμεσα στον έπαρχο και τον αρχιεπίσκοπο
Όταν έμαθαν τα νέα για την εκτέλεση του Περβούνδου, οι Ρυγχίνοι εξεγέρθηκαν. Σύντομα ενώθηκαν μαζί τους οι Στρυμονίτες και οι Σαγουδάτες. Πάντως δεν συμμετείχαν όλες οι σλαβικές φυλές στην εξέγερση, ενώ μερικές, όπως οι Βελεγεζίτες, ήταν με το μέρος των Βυζαντινών.
Το 676, ο σλαβικός συνασπισμός απέκλεισε τη Θεσσαλονίκη από τη ξηρά. Κάθε φυλή είχε μια συγκεκριμένη περιοχή ευθύνης: οι Στρυμονίτες έκαναν επιθέσεις από τα ανατολικά και τα βόρεια, οι Ρυγχίνοι από το νότο και οι Σαγουδάτες από τα δυτικά. Κάθε μέρα επί δύο χρόνια όλοι αυτοί έκαναν 3-4 επιθέσεις στα τείχη και στα περίχωρα.
Η πόλη δεν μπορούσε να περιμένει βοήθεια από τον αυτοκράτορα, καθώς και η ίδια η Κωνσταντινούπολη βρισκόταν σε καθεστώς πολιορκίας από τους Άραβες. Η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη επιδεινώθηκε από την πολύ κακή διαχείριση των προμηθειών από τους υπεύθυνους αξιωματούχους. Ο ανώνυμος συγγραφέας των Θαυμάτων του Αγίου Δημητρίου είναι ιδιαίτερα επικριτικός για τους προύχοντες της πόλης, η διαφθορά και ανικανότητα των οποίων συνετέλεσε να ξεσπάσει πολύ σύντομα πείνα στην πόλη.
Η κατάσταση έγινε τόσο άσχημη που πολλοί Θεσσαλονικείς αυτομολούσαν και κατέφευγαν στους πολιορκητές για να ξεφύγουν από την πείνα και τις κακουχίες μέσα στην πόλη. Οι Σλάβοι δεν έδειξαν καθόλου οίκτο και τους πουλούσαν για σκλάβους σε άλλες σλαβικές φυλές. Μόνο αφού μερικοί από αυτούς τους σκλάβους δραπέτευσαν και ενημέρωσαν για τη μεταχείριση που είχαν, σταμάτησαν οι αποσκιρτήσεις.

Η πόλη ανακουφίστηκε κάπως με την άφιξη μιας μοίρας δέκα μεταφορικών πλοίων το καλοκαίρι του 677. Όμως, οι ναυτικοί εκμεταλλεύτηκαν τους Θεσσαλονικείς και τους πούλησαν το σιτάρι σε υψηλές τιμές. Το τοπικό συμβούλιο αποφάσισε να στείλει τα δέκα σκάφη επανδρωμένα με τους πιο ικανούς μαχητές, για να πάρει τρόφιμα από το Βελεγεζίτες, που ζούσαν στις ακτές του Παγασητικού Κόλπου στη Θεσσαλία.
Η απουσία αυτών των υπερασπιστών έγινε αντιληπτή από τους Σλάβους που θέλησαν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία. Ζήτησαν βοήθεια από τους Δρουγουβίτες, μια μεγάλη φυλή που ζούσε βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης και που είχαν την τεχνογνωσία κατασκευής πολιορκητικών μηχανών. Ενισχυμένοι με αυτόν τον τρόπο οι Σλάβοι εξαπέλυσαν γενική επίθεση στις 25 Ιουλίου 677.
Σύμφωνα με το βιβλίο των Θαυμάτων, ο Άγιος Δημήτριος έκανε μερικούς από τους Σλάβους να γυρίσουν πίσω και έτσι η επίθεση αποδυναμώθηκε. Επιπλέον, οι μηχανές πολιορκίας δεν βοήθησαν καθόλου. Για τρεις ημέρες, από τις 25 έως τις 27 Ιουλίου, οι Σλάβοι έκαναν επιθέσεις στα τείχη, αλλά απωθούντο από τους υπερασπιστές, με τη βοήθεια, πάντοτε, του Αγίου Δημητρίου, ο οποίος παρενέβη πολλές φορές. Συγκεκριμένα, καταγράφεται ότι εμφανίστηκε αυτοπροσώπως με έναν κεφαλοθραύστη να αποκρούει μια επίθεση σε κάποιο μέρος με την ονομασία «Άρκτος» - ένα γεγονός που μερικοί μελετητές ερμηνεύουν ως ένδειξη ότι οι Σλάβοι είχαν διεισδύσει στην πόλη. Το απόγευμα της 27ης, οι Σλάβοι εγκατέλειψαν την επίθεση και αποσύρθηκαν εγκαταλείποντας τις πολιορκητικές μηχανές, τις οποίες οι Θεσσαλονικείς κουβάλησαν μέσα στην πόλη. Λίγες μέρες αργότερα, η αποστολή που στάλθηκε στη Θεσσαλία για βοήθεια επέστρεψε, φορτωμένη με σιτάρι και λαχανικά.
Παρά την αποτυχία της γενικής επίθεσης και τον ανεφοδιασμό της πόλης με τρόφιμα, οι Σλάβοι συνέχισαν τον αποκλεισμό, αλλά η πίεση χαλάρωσε κάπως. Η προσοχή τους στράφηκε τώρα στη θάλασσα όπου ξεκίνησαν επιθέσεις χρησιμοποιώντας όχι μόνο τα παραδοσιακά τους μονόξυλα, αλλά και κανονικά πλοία ανοικτής θαλάσσης προσβάλλοντας στόχους σε θρακικές και μακεδονικές ακτές μακριά από τη Θεσσαλονίκη.

Αυτό κράτησε μέχρι που ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Δ’, έχοντας ξεμπερδέψει με τους Άραβες, αποφάσισε να αντιμετωπίσει τους Σλάβους. Οι Στρυμονίτες (που ήταν πιο κοντά στην πρωτεύουσα όντας γύρω από τον ποταμό Στρυμόνα) ετοίμασαν την άμυνα τους, πιάνοντας τα περάσματα. Ηττήθηκαν όμως εύκολα από τον αυτοκρατορικό στρατό και οπισθοχώρησαν άτακτα. Τότε όλοι οι Σλάβοι τράπηκαν σε φυγή εγκαταλείποντας ακόμα και όσα χωριά τους ήταν κοντά στη Θεσσαλονίκη.
Οι πολιορκημένοι εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία και βγήκαν όλοι έξω να λεηλατήσουν τις γύρω περιοχές ψάχνοντας για τροφή. Ο αυτοκράτορας έστειλε και έναν στόλο με σιτηρά μεταφέροντας υπό ισχυρή συνοδεία μεγάλες ποσότητες σιταριού.
Μετά από αυτές τις εξελίξεις οι Σλάβοι ζήτησαν διαπραγματεύσεις.

Αξιοσημείωτα:
Στα Τακτικά του Λέοντος Σοφού των αρχών του 9ου αιώνα αναφέρεται ότι οι Σκλαβηνοί εγραικώθησαν, δηλαδή ότι μέσα σε 100 χρόνια απορροφήθηκαν από τον ελληνικό πληθυσμό και εξελληνίστηκαν. Σε ένα βαθμό αυτό ίσως να ισχύει, αλλά μεγάλο μέρος των Σλάβων στράφηκε αργότερα εναντίον του Βυζαντίου την περίοδο των πολέμων του Βασιλείου Β' με τους Βουλγάρους.

Επακόλουθα:
Η πολιορκία αυτή ήταν το τελευταίο σοβαρό πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι Βυζαντινοί με τους Σλάβους. Οι Σκλαβηνίες διατήρησαν σχετική αυτονομία αλλά η συνύπαρξη με το Βυζάντιο ομαλοποιήθηκε.
Προβλήματα προέκυψαν ξανά κατά τους Βουλγαρικούς πολέμους όταν οι Βούλγαροι τσάροι πέτυχαν να πάρουν –ως σχεδόν ομοεθνείς– μεγάλο μέρος των Σλάβων με το μέρος τους. Το αποτέλεσμα ήταν ότι μετά την ήττα των Βουλγάρων, οι Σλάβοι στην Ελλάδα υπέστησαν ένα είδος εθνοκάθαρσης.