<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Μάχη στο Σίρμιον

χρόνος:

1167

8 Ιουλίου 1167
Αποφασιστική νίκη των Βυζαντινών εναντίον των Μαγυάρων ★ ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Μαγυάροι
τοποθεσία:
Στο Σίρμιον της Παννονίας, στη σύγχρονη πόλη Sremska Mitrovica
 ακρίβεια θέσης: ●●●●●
τύπος μάχης:
Μάχη εκ Παρατάξεως
πόλεμος:
Πόλεμοι εναντίον Μαγυάρων
σύγχρονη χώρα:
Σερβία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Μανουήλ Ι Κομνηνός) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Ανδρόνικος Κοντοστέφανος Ντένις, κόμης του Μπατς
Δυνάμεις: 15.000 15.000
Απώλειες: 800 αιχμάλωτοι και χιλιάδες νεκροί

Ιστορικό πλαίσιο:
Από τα μέσα του 11ου αιώνα, το Βασίλειο της Ουγγαρίας προσπαθούσε να επεκταθεί προς νότον, εποφθαλμιώντας τις επαρχίες της Δαλματίας και της Κροατίας. Αυτή η τάση, καθώς και οι ουγγρικές συμμαχίες με τις σερβικές ηγεμονίες, ήταν η αιτία συνεχών προστριβών με τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η αντιπαλότητα και οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των Βυζαντινών και των Ούγγρων (=Μαγυάρων) κορυφώθηκαν στις δεκαετίες του 1150 και του 1160.
Ο αυτοκράτορας Μανουήλ Α’ Κομνηνός προσπάθησε να επιτύχει μια διπλωματική διευθέτηση των διαφορών με το Βασίλειο της Ουγγαρίας. Το 1163, όταν ο Στέφανος Γ’ αποκαταστάθηκε στον θρόνο της Ουγγαρίας με την ανοχή του Μανουήλ, συμφωνήθηκε ότι ο Μπέλα, μικρότερος αδερφός του Βασιλιά Στεφάνου Γ’ θα ερχόταν στην Κωνσταντινούπολη για να ανατραφεί υπό την προσωπική επίβλεψη τού ίδιου τού αυτοκράτορα. Στο πλαίσιο της συμφωνίας, τα εδάφη τα οποία ήταν κληρονομιά τού Μπέλα, δηλαδή τα δουκάτα της Δαλματίας, της Κροατίας και του Σιρμίου, (που βασικά ήταν παλιές Βυζαντινές κτήσεις που είχαν καταπατήσει οι Ούγγροι) θα αποδίδονταν στο Βυζάντιο.
Jean de Brienne
O Μπέλα σε μεσαωνικό χειρόγραφο

Ο Μπέλα (ο μελλοντικός βασιλιάς Μπέλα Γ’) ως συγγενής του Μανουήλ (η μητέρα τού οποίου ήταν πριγκίπισσα της Ουγγαρίας) και ως αρραβωνιαστικός τής κόρης του αυτοκράτορα, πήρε τον τίτλο του Δεσπότη, και το 1165 ορίστηκε διάδοχος του Βυζαντινού θρόνου, παίρνοντας το όνομα Αλέξιος. Δεδομένου ότι ο Μπέλα-Αλέξιος ήταν επίσης ο κληρονόμος του ουγγρικού θρόνου, για κάποιο διάστημα ήταν ορατό το ενδεχόμενο της ένωσης των δύο βασιλείων.
Ο Στέφανος Γ’ σχεδόν αμέσως παραβίασε τη συμφωνία με τον Μανουήλ και εισέβαλε στα Δουκάτα του Μπέλα, συγκεκριμένα στο Σίρμιον το 1164 και το 1166 και στη Δαλματία το 1165, αλλά μετά από διαδοχικές στρατιωτικές επεμβάσεις του Μανουήλ, η Βυζαντινή κυριαρχία στις περιοχές αυτές αποκαταστάθηκε και μετατράπηκαν σε Βυζαντινά θέματα.
Το 1167, για να διασφαλιστούν τα δικαιώματα του Μπέλα-Αλεξίου στον θρόνο της Ουγγαρίας και για να διευθετηθούν τα συνεχή προβλήματα που δημιουργούσε ο Στέφανος Γ’, ο Μανουήλ οργάνωσε ακόμα μία εκστρατεία εναντίον των Ούγγρων.

Λόγοι υγείας εμπόδισαν τον Μανουήλ να ηγηθεί αυτοπροσώπως, και γι’ αυτό επικεφαλής της εκστρατείας ορίστηκε ο ανιψιός του και Μέγας Δουξ Ανδρόνικος Κοντοστέφανος.

Η Μάχη:
Σίρμιον
Μαγυάροι ιππείς
Ο Βυζαντινός στρατός παρατάχθηκε σε κάποια απόσταση από τον ποταμό Σάβα, στον συνήθη σχηματισμό με 3 πτέρυγες. Μπροστά από την κυρίως παράταξη κινούνταν ελεύθερα μια ομάδα από ιπποτοξότες Τούρκους και Κουμάνους μαζί με μερικούς Δυτικούς μισθοφόρους ιππότες. Στο κέντρο της παράταξης, όπου την αρχηγία είχε ο ίδιος ο Κοντοστέφανος, είχαν τοποθετηθεί Βάραγγοι και Λομβαρδοί μισθοφόροι καθώς και 500 Σέρβοι πεζικάριοι με βαρύ οπλισμό.
Ο Κοντοστέφανος είχε επίσης μαζί του τη σωματοφυλακή του αυτοκράτορα (τους λεγόμενους «οικείους»), κάτι μάλλον ασυνήθιστο.
Στην αριστερή πτέρυγα είχαν παραταχθεί τέσσερις ταξιαρχίες. Στη δεξιά πλευρά είχαν τοποθετηθεί διάφορες βυζαντινές μονάδες μαζί με Γερμανούς και Τούρκους μισθοφόρους. Διοικητής σε αυτήν την πτέρυγα ήταν ο χαρτουλάριος Ανδρόνικος Λαμπάρδας. Στο πίσω μέρος της παράταξης είχαν πάρει θέση 3 ταξιαρχίες πεζικού και τοξότες, με έναν αριθμό Τούρκων με βαρύ οπλισμό, που είχαν ρόλο εφεδρικών δυνάμεων και οπισθοφυλακής.
Η συνολική δύναμη των Βυζαντινών ήταν 15.000 άντρες. Τόσοι πάνω-κάτω ήταν και οι Μαγυάροι.

Ο Ούγγρος διοικητής, ο Ντένις (Dénes), κόμης του Bács (που ονομάζεται Διονύσιος από βυζαντινούς συγγραφείς), παρέταξε τον στρατό του, που περιελάμβανε Γερμανούς συμμάχους, σε τρία τμήματα σε μια ενιαία ευρεία γραμμή μάχης. Ο ιστορικός Χωνιάτης γράφει ότι τον ουγγρικό στρατό αποτελούσαν ιππότες, τοξότες και ελαφρύ πεζικό. Όμως είναι γνωστό πως οι ουγγρικοί στρατοί εκείνης της εποχής συνήθως δεν είχαν πεζικό, οπότε οι βυζαντινές πηγές μάλλον πέρασαν για πεζικό τους ιπποκόμους και το λοιπό βοηθητικό προσωπικό. Οι ιππότες στην πρώτη γραμμή του ουγγρικού ιππικού είχαν ολόσωμες βαριές πανοπλίες. Τα άλογά τους προστατεύονταν επίσης από βαριά θωράκιση.

Η μάχη ξεκίνησε με τους βυζαντινούς ιπποτοξότες να καλπάζουν κοντά στις γραμμές των Ούγγρων και να βάλουν με τα τόξα σε μια προσπάθεια να δελεάσουν τους αντιπάλους να επιτεθούν πρώτοι. Η πρόκληση πέτυχε και ολόκληρη η ουγγρική παράταξη όρμησε μπροστά σε μια έφιππη επέλαση. ΟΙ ιπποτοξότες έτρεξαν να καλυφθούν μέσα στην κυρίως παράταξη. Οι δύο από τις τέσσερις ταξιαρχίες τις αριστερής πτέρυγας προσποιήθηκαν ότι υποχωρούν ατάκτως προς το ποτάμι, όπου όμως μόλις έφτασαν ανασυντάχθηκε γρήγορα σε έναν συμπαγή σχηματισμό. Οι Μαγυάροι που υποτίθεται ότι τους κατεδίωκαν βρέθηκαν εγκλωβισμένοι ανάμεσα στις ταξιαρχίες δίπλα στο ποτάμι και στις άλλες δυο ταξιαρχίες που είχαν μείνει πίσω. Στο μεταξύ, στο κέντρο και στη δεξιά βυζαντινή πτέρυγα η εχθρική επίθεση αποκρούσθηκε.
Τα τμήματα του Ανδρόνικου Λαμπάρδα από δεξιά αντεπιτέθηκαν και υπερφαλάγγισαν τους επιτιθεμένους ιππότες. Ακολούθησε μάχη σώμα με σώμα, με τους Ούγγρους να έχουν χάσει την πρωτοβουλία και να είναι ουσιαστικά ακινητοποιημένοι, δεχόμενοι επιθέσεις από όλες τις πλευρές.
Στο αποκορύφωμα της μάχης, ο Κοντοστέφανος έριξε στη μάχη και τις εφεδρείες του εξαπολύοντας γενική επίθεση στο κέντρο. Η παράταξη των Ούγγρων άρχισε να διασπάται και να υποχωρεί. Σε λίγο η υποχώρηση έγινε άτακτη φυγή. Πολλοί από τους Ούγγρους που διέφευγαν σκοτώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν, καθώς προσπαθούσαν να διασχίσουν τον ποταμό Σάβα, από έναν Βυζαντινό στολίσκο που περιπολούσε εκεί ακριβώς για αυτόν το λόγο. Αιχμαλωτίστηκαν 800 Ούγγροι μεταξύ των οποίων 5 ευγενείς. Ανάμεσα στα λάφυρα ήταν πάνω από δύο χιλιάδες πανοπλίες που ανήκαν στους νεκρούς ιππότες του Ουγγρικού στρατού.

Αξιοσημείωτα:
Στην Κωνσταντινούπολη έγινε μεγάλος θρίαμβος για αυτή τη νίκη. Σύμφωνα με τον Παπαρρηγόπουλο: «…η πανήγυρις αύτη είναι η τελευταία της μεσαιωνικής ημών ιστορίας».

Επακόλουθα:
Οι Ούγγροι ζήτησαν ειρήνη αποδεχόμενοι τον έλεγχο της αυτοκρατορίας επί της Βοσνίας, της Δαλματίας, της Κροατίας και εδαφών στη σημερινή Σερβία. Συμφώνησαν επίσης στην καταβολή φόρου υποτελείας και αποστολή ομήρων στην Κωνσταντινούπολη.
Το 1169 όταν ο Μανουήλ Α’ απέκτησε γιο, ο Μπέλα- Αλέξιος έχασε τον τίτλο του δεσπότη και του διαδόχου, αλλά το 1173 έγινε βασιλιάς στην Ουγγαρία. Μετά το 1180 οι Ούγγροι εισέβαλαν ξανά σε Βυζαντινές περιοχές στα Βαλκάνια.