<>
thyreos

Βυζαντινες Μαχες

<>
Άβυδος, 989
Αγροί Κάτωνος, 548
Αγχίαλος (1), 708
Αγχίαλος (2), 763
Αγχίαλος, 917
Άδης, 1057
Αδραμύττιον, 1205
Αδριανούπολη, 324
Αδριανούπολη, 378
Αδριανούπολη, 813
Αδριανούπολη, 1254
Αδριανούπολη, 1369
Αζάζιον, 1030
Αζνανταΐν, 634
Ακροϊνόν, 740
Ακρ. Μερκούριον, 468
Αλεξάνδρεια, 641
Αλεξανδρέτα, 971
Αλτάβα, 578
Άμιδα, 359
Άμιδα, 502-503
Άμιδα, 973
Αμόριον, 838
Ανδρασός, 960
Ανζήν, 838
Ανθηδόνος, 634
Ανίον, 1064
Αντιόχεια, 540
Αντιόχεια, 611
Αντιόχεια, 969
Αντιόχεια Μαιάνδρου,1211
Απάμεια, 998
Απούλια, 1155
Άπρος, 1305
Αράξης, 589
Αρζαμών, 586
Αρίμινον, 538
Αρκαδιούπολις, 970
Αρκαδιούπολις, 1194
Αττάλεια, 1207
Αύξιμος, 539
Αυράσια όρη, 540
Βαβυλών, Αίγυπτος, 640
Βαθυρρύαξ, 872
Βαλάραθος, 591
Βάργυλος, 634
Βασιλικά Θερμά, 979
Βασιλική Λιβάδα, 1050
Βαφεύς, 1302
Βεζούβιος, 553
Βεράτιον, 1281
Βερεγάβα, 759
Βερόη, 1122
Βερσινικία, 813
Βεσκέρα, 682
Βιμινάκιον, 599
Βιτωλίων, 1015
Βολτούρνος, 554
Βόσπορος, 1352
Βουλγαρόφυγον, 896
Βουργάων, 535
Βουσταγάλλορα, 552
Βρινδήσιον, 1156
Γάζακα, 591
Γιαρμούκ, 636
Δαζιμών, 838
Δαμασκός, 634
Δαμιέττη, 853
Δαράς, 530
Δαράς, 573
Δέκιμον, 533
Δημητριάς, 1274
Δημητρίτσι, 1185
Διακενέ, 1050
Διάμπολις, 1049
Διδυμότειχο, 1352
Δορύστολο, 971
Δυρράχιο, 1018
Δυρράχιο, 1081
'Εδεσσα, 1031
Εκατό Βουνοί, 1050
Ελλήσποντος, 324
Έμεσα, 635-636
Επιδρομή Ρως, 860
Επιδρομή Ρως, 941
Επιδρομή Ρως, 1025
Επιδρομή Ρως, 1043
Ερμαία Άκρα, 468
Εχινάδες, 1427
Ζόμπος, 1074
Ηλιούπολις, 640
Ηράκλεια, 806
Θάκια, 545
Θαννούριος, 528
Θάσος, 829
Θεσσαλονίκη, 586
Θεσσαλονίκη, 615
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 617
Θεσσαλονίκη, 676-678
Θεσσαλονίκη, 904
Θεσσαλονίκη, 995
Θεσσαλονίκη, 1014
Θεσσαλονίκη, 1040
Θεσσαλονίκη, 1185
Θεσσαλονίκη, 1224
Θεσσαλονίκη, 1264
Θεσσαλονίκη, 1422-1430
Θωμάς ο Σλάβος, 821-823
Ιερομύαξ, 636
Ιερουσαλήμ, 614
Ιερουσαλήμ, 637
Ιτιές, 377
Καισάρεια, 1073
Καλαβρύη, 1079
Καλλίνικο, 531
Καλλίπολη, 1354
Καλλίπολη, 1366
Κάμπους Αρντιένσις, 316
Κάννες, 1018
Κάβο Μπον, 468
Καπετρου, 1049
Καρχηδών, 698
Καστοριά, 1259
Καστροτζιοβάννι, 859
Κατασύρται, 917
Κεφαλλονιά, 880
Κίβαλι, 316
Κίλλιον, 544
Κλειδίον, 1014
Κλοκότνιτσα, 1230
Κοπίδναδον, 788
Κοτύαιον, 492
Κούνδουρος, 1205
Κρασός, 804
Κρήτη, 824
Κρήτη, 828
Κρήτη, 961
Κτησιφών, 363
Κωνσταντινούπολη, 626
Κωνσταντινούπολη,674-678
Κωνσταντινούπολη,717-718
Κωνσταντινούπολη, 941
Κωνσταντινούπολη, 1047
Κωνσταντινούπολη, 1187
Κωνσταντινούπολη, 1204
Κωνσταντινούπολη, 1235
Κωνσταντινούπολη, 1260
Κωνσταντινούπολη, 1261
Κωνσταντινούπολη, 1422
Κωνσταντινούπολη, 1453
Λαλακάων, 863
Λάρισα, 1084
Λεβούνιον, 1091
Λήμνος, 1025
Λιπάρες, 880
Στήλαι, 880
Μακρύπλαγι, 1264
Μάμμης, 534
Μαντζικέρτ, 1071
Μαοζαμάλχα, 363
Μαράνγκα, 363
Μαρκέλλαι (1), 756
Μαρκέλλαι (2), 792
Μαρκιανούπολις, 377
Μάρτα, 547
Μαρτυρόπολις, 588
Μαυροπόταμος, 844
Μεδιόλανον, 539
Μελαντιάς, 559
Μελιτηνή, 576
Μέμβρησα, 536
Μεσσίνα, 843
Μιλάνο, 539
Μιλβία Γέφυρα, 312
Μπίτολα, 1015
Όρος Σέλευκος, 353
Μοντεπελόζο, 1041
Μοντεματζιόρε, 1041
Μοράβας, 1191
Μούρσα, 351
Μούτα, 629
Μουκέλλιν, 542
Μπαρ, 1042
Μπάρι, 1068-1071
Βερζιτία, 774
Μπρίντιζι, 1156
Μπροκάρ, 634
Μυριοκέφαλον, 1176
Νάπολη, 536
Νέαι Πάτραι, 1274
Νίκαια, 1077
Νίκαια, 1097
Νίκαια, 1328-1331
Νικίου, 646
Νικομήδεια, 782
Νικομήδεια, 1331-1337
Νινευί, 627
Νίσιβις (1), 338
Νίσιβις (3), 350
Νοβιοντούνουμ, 369
Νταδίν, 634
Νταμιέτα, 853
Ντεβίνα, 1279
Noviodunum, 369
Ολιβέντο, 1041
Ονγκάλ, 680
Ορόντης, 994
Όστροβο, 1043
Ούτους, 447
Όφλιμος, 622
Παγκάλεια, 978
Παλακατσίς, 1021
Παλέρμο, 830-831
Πεδιάδα Άρδα, 316
Πελαγονία, 1015
Πελαγονία, 1259
Πελεκάνος, 1329
Περκρί, 1034
Πέτρα, 551
Πετρόης, 1057
Πηγαί, 922
Πηνειού, 1084
Πιρισαμπόρα, 363
Πλίσκα, 811
Ποιμανηνόν, 1224
Πόσων, 863
Πρεσλάβα, 1053
Πρίνιτσα, 1263
Προύσα, 1317-1326
Πύλες Τραϊανού, 986
Ρίμινι, 538
Ρίσκι, 759
Ρόδος, 1249
Ρόδος, 1309
Ρομέττα, 964
Ρομέττα, 1038
Ρουσόκαστρο, 1332
Ρύνδακος, 1211
Ρώμη (1), 537-538
Ρώμη (2), 545 - 546
Σάβος/Σάβα, 388
Σαμάρα, 363
Σάρδεις, 743
Σαρδική, 809
Σάταλα, 530
Σβιντάξ, 1022
Σεβάστεια, 1070
Σεβαστούπολη, 692
Σένα Γκάλικα, 551
Σενιγκάλλια, 551
Σερδική, 809
Σέτινα, 1017
Σίγγαρα, 344
Σιδηρά Γέφυρα, 637
Σίλλυον, 677
Σιρίμνι, 1021
Σίρμιον, 441
Σίρμιον, 580-582
Σίρμιον, 1167
Σίφριος, 503
Σκάλας Βέτερες, 537
Σκαφίδας, 1304
Σολάχων, 586
Σουφετούλα, 647
Σπερχειός, 997
Στρώμνιτσα, 1014
Στρούμβιτσα, 1014
Συρακούσες, 827-828
Συρακούσες, 877-878
Ταγίναι, 552
Ταορμίνα, 902
Ταρσός, 965
Τορνίκιος, 1047
Τριάβνα, 1190
Τρικάμαρον, 533
Τροίνα, 1040
Υέλιον & Λειμμόχειρ, 1177
Φαβέντια, 542
Φάρος, 1043
Φάρσαλα, 1277
Φιλαδέλφεια, 1390
Φιλομήλιον, 1117
Φιράζ, 634
Φοίνιξ, 655
Φορίνο, 663
Φρίγδος, 394
Χαλέπι, 637
Χαλέπι, 962
Χαλέπι, 969
Χαριούπολις, 1051
Χερσόνησος, 447
Χρυσούπολη, 324
  4 ος    αιών
  5 ος    αιών
  6 ος    αιών
  7 ος    αιών
  8 ος    αιών
  9 ος    αιών
10 ος    αιών
11 ος    αιών
12 ος    αιών
13 ος    αιών
14 ος    αιών
15 ος    αιών

Aspis

Μάχη του Ολιβέντο

χρόνος:

1041

17 Μαρτίου 1041
Νίκη Νορμανδών και Λομβαρδών εναντίον των Βυζαντινών της Νοτίου Ιταλίας ★ ★ ★ ★
εχθρός:
Νορμανδοί, Λομβαρδοί
τοποθεσία:
Στους πρόποδες του βουνού Βουλτούρε κοντά στον ποταμό Ολιβέντο, στην Απούλια, στη ΝΑ Ιταλία
 ακρίβεια θέσης: ●●●●
τύπος μάχης:
Μάχη εκ Παρατάξεως
πόλεμος:
Κατάκτηση της Νοτίου Ιταλίας από τους Νορμανδούς
σύγχρονη χώρα:
Ιταλία
  Οι Βυζαντινοί(αυτοκρ.  Μιχαήλ Δ' ο Παφλαγών) Οι Εχθροί
Επικεφαλής: Κατεπάνω Μιχαήλ Δοκειανός Αρντουίνο, Γουλιέλμος ΝτΏτβίλ
Δυνάμεις: Άγνωστο 700 ιππείς, 500 πεζοί
Απώλειες:

Ιστορικό πλαίσιο:
Ο Αρντουίνο (ή Αρδουίνος), ήταν Λομβαρδός μισθοφόρος και τυχοδιώκτης. Μιλούσε Ελληνικά. Ήταν ένας από τους ηγέτες των «Φράγκων» (Λομβαρδών και επιστράτων της Νοτίου Ιταλίας) οι οποίοι είχαν πολεμήσει με τους Βυζαντινούς στη Σικελία, στην εκστρατεία του Γεωργίου Μανιάκη εναντίον των Μουσουλμάνων (1038-1040).
Μετά τη μεγάλη νίκη στη μάχη των Δραγγινών, τα λάφυρα δεν μοιράστηκαν δίκαια και ο Αρντουίνο πήγε να δει τον στρατηγό, ζητώντας καλύτερη μοιρασιά για τους στρατιώτες του. Η συμπεριφορά του ήταν προσβλητική κατά των Ελλήνων και μάλιστα αρνήθηκε να επιστρέψει ένα αραβικό άλογο που είχε κρατήσει από τα λάφυρα. Ο πάντα άγριος και ευέξαπτος Μανιάκης έδωσε διαταγή να τον μαστιγώσουν. Το μαστίγωμα αυτό έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην εξέγερση των Λομβαρδών και των Νορμανδών στη Νότια Ιταλία.
Η αυταρχική συμπεριφορά του Μανιάκη σε συνδυασμό με την υψηλή φορολογία που επέβαλαν οι Βυζαντινοί, συν τη δυσαρέσκεια για τη μοιρασιά της λείας, δημιούργησαν άσχημο κλίμα στο εκστρατευτικό σώμα της Σικελίας και όλοι οι Φράγκοι στον στρατό του Μανιάκη ήταν έτοιμοι να αποσκιρτήσουν. Το 1039 είχαν εξεγερθεί πρώτοι οι Κονταράτοι (ή Κονδεράτοι –οι επίστρατοι Ιταλοί αγρότες που από την αρχή δεν συμμετείχαν πολύ πρόθυμα). Η εξέγερση αυτή κατεπνίγη με σκληρότητα από τον Κατεπάνω της Ιταλίας Νικηφόρο Δοκειανό. Όμως τον επόμενο χρόνο με την αποχώρηση του Μανιάκη (ανακλήθηκε στην Κων/πολη και φυλακίστηκε), η κατάσταση κλιμακώθηκε. Οι επαναστάτες κατέλαβαν πολλές πόλεις το 1040, συμπεριλαμβανομένου του Άσκολι, όπου σκότωσαν τον Νικηφόρο Δοκειανό. Σε όλα αυτά τα γεγονότα πρωταγωνιστούσαν κυρίως Λομβαρδοί και Νορμανδοί μισθοφόροι, οι οποίοι σε αυτή τη φάση ήταν απλά τυχοδιώκτες που είχαν βρει ένα κενό εξουσίας και έκαναν πλιάτσικο.
Ο νέος Κατεπάνω Μιχαήλ Δοκειανός προσπάθησε να ελέγξει την κατάσταση και ανέκτησε το Μπάρι, ενώ για να πάρει με το μέρος του τον Αρντουίνο, του έδωσε τον τίτλο του τοποτηρητή και τον έκανε διοικητή στο φρούριο Μέλφι στα βόρεια σύνορα της Απουλίας.
Ο Αρντουίνο όμως αντί να γίνει σύμμαχος, εκμεταλλεύτηκε το νεοαποκτηθέν κύρος του για να αναζωπυρώσει την εξέγερση και να οργανώσει μια συμμαχία διαφόρων ετερόκλητων τοπικών ηγεμονίσκων που ο καθένας είχε τους λόγους του να μη θέλει τους Βυζαντινούς στη Νότια Ιταλία.
Οι πρωταγωνιστές αυτής της κίνησης ήταν οι Νορμανδοί αδελφοί ντ΄Ωτβίλ (διακριθέντες στον στρατό του Μανιάκη), ο Αργυρός του Μπάρι (Λομβαρδός με ελληνική παιδεία, τέως Βυζαντινός αξιωματούχος), ο πρίγκιπας του Σαλέρνο Guaimario IV (πρώην σύμμαχος και υπόσπονδος του Βυζαντίου), ο Νορμανδός Rainulfo Drengot (Νορμανδός κόμης της Aversa) και o Λομβαρδός πρίγκιπας του Benevento.
Βλέποντας ότι η εξέγερση έπαιρνε διαστάσεις, ο Μιχαήλ Δοκειανός συγκέντρωσε πρόχειρα έναν στρατό αποτελούμενο από ένα απόσπασμα Βαράγγων και μονάδες του τάγματος του Οψικίου και του στρατού του θέματος Θρακησίων. Δεν μπορούσε να μαζέψει περισσότερους, γιατί ο πόλεμος στη Σικελία εναντίον των Σαρακηνών συνεχιζόταν και μάλιστα με πολύ σοβαρά προβλήματα. Με αυτό το λιγοστό στράτευμα έφυγε από το Μπάρι και αρχικά απώθησε τους στασιαστές. Μετά τους κυνήγησε προς το Άσκολι Σατριάνο.

Η Μάχη:
Ολιβέντο
Νορμανδός μισθοφόρος
Η σύγκρουση έλαβε χώρα στους πρόποδες του βουνού (και ανενεργού ηφαιστείου) Βουλτούρε, κοντά στον ποταμό Ολιβέντο (άγνωστος σήμερα), λίγα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από το κάστρο του Μέλφι και δυτικά από την πόλη Venosa. Οι στασιαστές είχαν 700 ιππείς και 500 πεζούς. Επικεφαλής τους σε αυτή τη μάχη ήταν ο Αρντουίνο (των Λομβαρδών) και ο Γουλιέλμος ντ’ Ωτβίλ ή Αλταβίλλα (των Νορμανδών). Οι υπόλοιποι επιφανείς άρχοντες που υποστήριζαν την κίνηση προτίμησαν να μην εκδηλώσουν –ακόμα– ανοιχτά ότι αντιμάχονται τους Βυζαντινούς και έμειναν στο παρασκήνιο.
Οι στασιαστές παρέταξαν το ιππικό στο κέντρο, με το πεζικό στα πλευρά. Οι Βυζαντινοί εξαπέλυσαν αρκετά κύματα επιθέσεων κατά του ιππικού των στασιαστών. Όμως, οι Νορμανδοί αμύνθηκαν και αντεπιτέθηκαν, νικώντας τους Βυζαντινούς με μια αποφασιστική επέλαση του ιππικού. Τα Ελληνικά τμήματα σκορπίστηκαν και υποχώρησαν άτακτα. Ο ίδιος ο Κατεπάνω μόλις και μετά βίας κατάφερε να ξεφύγει ζωντανός.

Αξιοσημείωτα:
Οι Βυζαντινοί ιστορικοί μιλούν με τα χειρότερα λόγια για τον Μιχαήλ Δοκειανό. Αναφέρουν ότι εξαιτίας της κακής του συμπεριφοράς, της αλαζονείας και της σκληρότητάς του αποξενώθηκαν οι σύμμαχοι Νορμανδοί και Λομβαρδοί του στρατού του Μανιάκη και πήρε διαστάσεις η εξέγερση. Μάλιστα, αποδίδουν σε αυτόν και όχι στον Μανιάκη τη διαταγή για τη μαστίγωση του Αρδουίνου.
Πρέπει να πούμε ότι σίγουρα ο Δοκειανός είχε μερίδιο της ευθύνης, αλλά τα γεγονότα είχαν ξεκινήσει πριν τον ερχομό του.

Επακόλουθα:
Ήταν η πρώτη από μια σειρά επιτυχιών που πέτυχαν οι Νορμανδοί εναντίον των Βυζαντινών κατά τη διάρκεια της κατάκτησης της νότιας Ιταλίας. Μετά τη μάχη αυτή, κατέλαβαν το Άσκολι, τη Βενόζα και άλλες πόλεις της Απουλίας. Ακολούθησαν και άλλες νίκες των Λομβαρδών-Νορμανδών επί των Βυζαντινών. Το Ολιβέντο ήταν η αρχή.

 Απόδοση κειμένου στα Ελληνικά σε συνεργασία με Δημοσθένη Λαμπρινάκη